عوامل موثر بر گسترش خدمات بانکداری الکترونیک

کارنامه حیات بشری مملو از ابداع فناوری های متعددی است که جملگی باعث تسهیل در امور زندگی شده اند. در سالیان اخیر، فناوری اطلاعات و ارتباطات بیشترین تاثیر را در عرصه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی داشته است. به طوری که امروزه با بکارگیری کامپیوتر، شبکه های ارتباطی و رشد سریع شبکه گسترده جهانی انقلابی در عرصه بازرگانی و ارائه خدمات تجاری به وجود آمده که بازرگانی الکترونیک نامیده می شود. ویژگی هایی مانند کاهش هزینه ها، افزایش درآمدها و رضایت مشتریان باعث شده تا سازمانها در اندیشه بهره گیری از مزیت رقابتی حاصل از بازرگانی الکترونیک باشند. از آنجا که یکی از ارکان اساسی توسعه بازرگانی الکترونیک تراکنش های مالی الکترونیک می باشد و انجام این امور از طریق شبکه بانکی امکان پذیر است، بنابراین داشتن سیستم بانکی الکترونیک و به روز ضروری است. در واقع بانکداری الکترونیک به عنوان بخش تفکیک ناپذیر و جزیی از بازرگانی الکترونیک است و نقش اساسی در پیاده سازی و گسترش آن دارد. این دو لازم و ملزوم یکدیگرند وتنها در صورت رشد موازی و در کنار هم به شکوفایی می رسند. بانکداری الکترونیک، نوعی خدمت بانکی است که نخستین بار در سال ۱۹۹۵ در آمریکا مورد استفاده قرارگرفت و پس از آن به سرعت در میان کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه گسترش یافت. بانکداری الکترونیکی ارائه مستقیم خدمات و عملیات بانکی به مشتریان از طریق کانال های ارتباطی متقابل الکترونیک می باشد. تلفنبانک، استفاده از کامپیوترهای شخصی و شبکه تلویزیون کابلی از جمله روشهایی بودند که مورد توجه بانکها قرار گرفت. بانک برکلیس، اولین بانکی بود که قابلیت دستگاه خوپرداز را دریافت و اولین ماشین تحویلداری اتوماتیک را در سال ۱۹۶۷ عرضه کرد. بانکداری اینترنتی در سال ۱۹۹۳ که اینترنت مورد توجه عموم و به خصوص تجاری که امید به گسترش بازار فروش داشتند قرار گرفت، زیربنای ایجاد بانکداری اینترنتی ریخته شد و در سال ۱۹۹۴ بانکها از اینترنت به عنوان یک سیستم الکترونیکی برای ارائه خدمات و محصولات خود استفاده کردند.

برای توسعه تجارت الکترونیک در کشور ورود به بازارهای جهانی و عضویت در سازمانهایی نظیر سازمان تجارت جهانی، داشتن نظام بانکی کارآمد از الزامات اساسی به شمار می آید. بنابراین استفاده از فناوری ارتباطات و اطلاعات در جهت ایجاد و توسعه بانکداری الکترونیکی در نظام بانکی کشور حائز اهمیت است. برای گسترش بانکداری الکترونیکی و تجارت الکترونیکی در کشور باید نسبت به ایجاد زیر ساختهای مخابراتی، امنیت در تبادل اطلاعات، تدوین قوانین و مقررات حقوقی مناسب، بسترسازی فرهنگی و آشنا نمودن مردم و بنگاههای اقتصادی با مزایای تجارت الکترونیکی و پرداخت الکترونیکی، تسریع در شکل گیری دولت الکترونیک به طور جدی اهتمام ورزید.

در تحقیق حاضر سعی بر شناسایی عوامل موثر بر گسترش خدمات الکترونیکی بانک ها و مزایای بانکداری الکترونیک از جمله کاهش حجم استفاده از کاغذ و نیروی انسانی، ایجاد رابطه نزدیک میان بانک ها، کسب درآمد از طریق کارمزد، تمرکز بر هزینه، ارائه خدمات متنوع و گسترده و بازار نامحدود از لحاظ زمانی و مکانی شده است.

پژوهش حاضر بر اساس شناسایی فرصت هایی برای بهبود فرایندهای خدمات بانکداری الکترونیکی انجام می گردد.